Wat is viscerale osteopathie? ?
Viscerale mobilisaties zijn een onderdeel van de osteopathie. Het is één van de drie grote systemen waar de osteopathie mee werkt. Het musculoskeletale systeem klinkt bij de meeste mensen wel bekend in de oren, het craniosacrale systeem en het viscerale systeem een stuk minder. Deze drie systemen worden apart benoemd, maar hebben steeds invloed op elkaar. Vanuit de holistische osteopathische visie moeten ze dan ook allen behandeld worden. Hieronder wat meer informatie over het viscerale luik binnen de osteopathie.
Deze technieken zijn erop gericht viscerale bewegingsverliezen te herstellen. Post-operatieve en post-inflammatoire adhesies kunnen behandeld worden en symptomen veroorzaakt door deze adhesies kunnen door viscerale osteopathie significant gereduceerd worden (Bove & Chapelle, 2011; Liedler & Woisetschläger, 2019; Müller et al., 2014; Wasserman et al., 2017).
Fascia is het geheel van alle weefsels, viscera incluis, die afkomstig zijn van het mesoderm en met elkaar verbonden zijn en zo de vorm en functie van gans het lichaam kan veranderen (Bordoni et al., 2019B). Door gebruik van viscerale mobilisaties kunnen wij hierop inwerken en zo de fasciale connectie tussen viscera en andere lichaamsweefsels (bv. musculatuur) herstellen (Borboni et al., 2019A).
Van alle osteopathische principes worden de viscerale technieken het vaakst verkeerd geïnterpreteerd. Het volgende moet daarom genuanceerd worden. Het is belangrijk te weten dat wij niet trachten om structurele pathologieën op te lossen, dat is het werk van de klassieke geneeskunde. Wij osteopaten trachten wel functionele problemen te verhelpen. Deze functionele problemen zijn met name viscerale bewegingsverliezen, veroorzaakt door adhesies met andere structuren. Deze kunnen bv. ontstaan door voorgaande operaties, infecties of chronische compressie. Zo kunnen verklevingen ontstaan met nabijgelegen musculatuur, waardoor er biomechanische conflicten kunnen ontstaan. De richtlijnen van de ‘World Health Organisation’ bepalen dat viscerale therapie een integraal onderdeel moet zijn van de basisopleiding osteopathie (WHO, 2010). We mogen de viscerale technieken dus niet negeren, maar moeten ze integreren binnen de totaalbehandeling van de patiënt. Het zal dan ook steeds de biomechanica beïnvloeden.
Niet alleen via bovenbeschreven fasciale relatie kunnen viscerale adhesies biomechanische problemen veroorzaken. Maar ook via een neurologische weg. Hierbij moeten we gaan kijken naar de viscerosomatische reflexboog. Door viscero-afferentie kunnen bepaalde viscerale bewegingsverliezen ook op afstand biomechanische problemen veroorzaken. De theorie van de viscerosomatische reflexboog van Louisa Burns (1907) wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt. Zij gaf een duidelijke verklaring van dit fenomeen. Heel de uitleg over de werking van de viscerosomatische reflexboog werd recentelijk verduidelijkt in een artikel van Bath & Owens (2021). Dit artikel is dan ook zeker een aanrader, gezien het een duidelijke kijk geeft op de osteopathische werkingsprincipes. Ook het Nederlandstalige boek ‘Segmentale verschijnselen’ van Dr. Ben van Cranenburgh geeft een goede omschrijving van de viscerosomatische reflex.
? Bronnen:
Bath M, Owens J. Physiology, Viscerosomatic Reflexes. [Updated 2021 May 9]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559218/
Bordoni B, Simonelli M, Morabito B. The Other Side of the Fascia: Visceral Fascia, Part 2. Cureus. 2019 May 10;11(5):e4632. doi: 10.7759/cureus.4632. PMID:31312558; PMCID: PMC6623997.
Bordoni B, Simonelli M, Morabito B. The Other Side of the Fascia: The Smooth Muscle Part 1. Cureus. 2019 May 13;11(5):e4651. doi: 10.7759/cureus.4651. PMID:31312576; PMCID: PMC6624154.
Bove GM, Chapelle SL. Visceral mobilization can lyse and prevent peritoneal adhesions in a rat model. J Bodyw Mov Ther. 2012 Jan;16(1):76-82. doi: 10.1016/j.jbmt.2011.02.004. Epub 2011 Apr 9. PMID: 22196431.
Burns L. Viscero-somatic and somato-visceral spinal reflexes. 1907. J Am Osteopath Assoc. 2000 Apr;100(4):249-58. PMID: 10866534.
Liedler, Michaela & Woisetschläger, Gebhard. (2019). Influence of postoperative adhesions after caesarean section on chronic lower back pain – A pilot study of osteopathic manipulative treatment.. European Journal of Osteopathic Research. 1. 38-46. 10.35740/EJOR.2019.1.1.5.
Müller, Axel, Franke, Helge, Resch, Karl-Ludwig and Fryer, Gary. “Effectiveness of Osteopathic Manipulative Therapy for Managing Symptoms of Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review” Journal of Osteopathic Medicine, vol. 114, no. 6, 2014, pp. 470-479.
Wasserman JB, Copeland M, Upp M, Abraham K. Effect of soft tissue mobilization techniques on adhesion-related pain and function in the abdomen: A systematic review. J Bodyw Mov Ther. 2019 Apr;23(2):262-269. doi: 10.1016/j.jbmt.2018.06.004. Epub 2018 Jun 28. PMID: 31103106.
World Health Organization. Benchmarks for Training in Osteopathy. World Health Organization; 2010.
